Etkili Not Alma Teknikleri Nelerdir?

Not almak, öğrenmenin en önemli bileşenlerinden biridir. Doğru yöntemlerle tutulmuş notlar, bilgiyi yalnızca kaydetmekle kalmaz; öğrenmeyi destekleyen ve kalıcılığı artıran etkili araçlara dönüşür. Etkili not alma teknikleri, konuları daha iyi kavramanıza, bilgileri uzun süre hatırlamanıza ve öğrenme sürecinizi daha verimli yönetmenize yardımcı olur. Bu yazıda, öğrenme performansınızı artıracak pratik ve etkili not alma yöntemlerini ele alacağız.

NOT ALMA NEDİR VE NEDEN ÖNEMLİDİR?

Not almak, öğrenme sırasında duyulan, okunan veya izlenen bilgilerin kısa, anlaşılır ve düzenli bir şekilde kaydedilmesidir. Not almak, beynin hem işitsel hem görsel süreçlerini aynı anda çalıştırdığı için dikkat düzeyini artırır ve bilgilerin uzun süreli belleğe aktarılmasını kolaylaştırır. Bu nedenle farklı eğitim kademelerinde uygulanan eğitim süreci, öğrencilerin kendi öğrenme yapılarına uygun not alma yöntemleri geliştirmelerini gerektirir.

DOĞRU NOT ALMA TEKNİKLERİ NELERDİR?

Doğru not alma teknikleri, bilgiyi olduğu gibi kopyalamak yerine anlam ilişkilerini yakalamayı gerektirir. Bu durum özellikle lise düzeyinde akademik başarı hedefleyen öğrenciler için büyük önem taşır. Konuların birbiriyle bağlantısını kurmak ve bilgiyi sadeleştirmek, öğrenmeyi kalıcı hâle getirir.
Bir kavramın neden önemli olduğunu, diğer bilgilerle nasıl bağlandığını kısaca işaretlemek öğrenmeyi derinleştirir. Not alma şekilleri arasında seçim yaparken konunun yapısına göre esneklik göstermek de etkili not alma yöntemleri içinde kritik bir adımdır.

KLASİK NOT ALMA TEKNİĞİ

Bu teknik bilgi aktarımında öğrencinin okuduğunu ve duyduğunu düzenli bir şekilde yazıya aktarmasıyla oluşan, bilgiyi ilk haliyle aktardığımız not alma tekniğidir. Bu teknik kısa tümcelerle ve anahtar sözcüklerin kullanımını esas alarak etkili hale getirilebilir. 

Bu tekniğin kullanılabileceği yerler: ders dinlerken, kitap okurken, sunum yaparken…

CORNELL NOT ALMA SİSTEMİ

Bilgiyi düzenli ve etkili bir şekilde kaydetme tekniğidir. Bu yöntem, sayfanın üç bölümden oluşmasını sağlar: Not alanı, anahtar sözcük/ soru bölümü ve özet kısmı. Bireyler, anlatım sırasında veya okuma esnasında bilgileri not alırken anahtar kelimeleri ve önemli noktaları vurgulayarak bilgiyi daha iyi kavrayabilir ve hatırlayabilirler. Bu sayede öğrenme süreci daha verimli hale gelir.

ZİHİN HARİTASI (MİND MAP) YÖNTEMİ

Zihin haritaları, bir konu etrafındaki düşünceleri etkili bir şekilde organize etmenin görsel bir aracıdır. Ana fikir sayfanın ortasında belirgin bir şekilde yer alır ve bu fikrin etrafında alt başlıklar dallanarak yayılır. Renkler, simgeler ve çizgiler kullanarak ilişkileri ve bağlantıları net bir şekilde gösterir. Bu yöntem, öğrenmeyi kolaylaştırır ve düşüncelerin daha derinlemesine incelenmesini sağlar.

AKIŞ (FLOW) NOT ALMA TEKNİĞİ

Bu yöntem zihnin bilgiye maruz kaldığı sırada alınan notları temsil etmektedir. Tüm bilgiler doğal akışında yazılacağı gibi asıl verim alınacak hali zihnimizde oluşan düşünceleri oklarla birbirine bağlayarak kendi zihin haritalarımızı oluşturmaktır. 

Akış not alma tekniğinin üç temel prensibi: 

• Basitleştirme: Bilgileri kendi sözcüklerimizle yazma
• Görselleştirme: Kendi düşüncelerimizi temsilen görsel, diyagramlar oluşturma
• Bağ kurma: Dışardan alınan bilgiyle zihnimizde olan bilgiyi ilişkilendirme

DİJİTAL NOT ALMA YÖNTEMLERİ

Dijital tabanlı not alma sistemi,  ücretsiz de ulaşılabilen birçok uygulama üzerinden telefon, tablet,  bilgisayar gibi teknolojik araçlarla not alma tekniğidir. Bu tekniğin en önemli avantajı, alınan notları “bulut” tabanlı uygulamalar sayesinde kişisel cihazlarda saklayabilme ve bu notlara ulaşabilme kolaylığıdır. Not alınacak bilgileri klasör yapısında arşivleyerek, yedekleyerek hatta şifreli  dosyalar oluşturarak güvenli şekilde saklama olanağı sağlar.

ETKİLİ NOT TUTMAK İÇİN İPUÇLARI

Etkili not almak hem öğrenmemizi kolaylaştıran hem de konuyla ilgili eksik olduğumuz noktaları anlamamızı sağlayan bir yol  haritasıdır. Birkaç önemli ipucuyla doğru ve etkili not tutulabilir:

Önce amacımızı belirlemeliyiz. Konunun ana fikri sayılabilecek önemli noktaları yazmalıyız. Semboller, kısaltmalar kullanmak ve renkli kalemlerle bunları belirgin hâle getirmek öğrenmenin daha  hızlı ve anlaşılır olmasını sağlayacaktır. 

KISALTMA VE SEMBOLLER KULLANMA

Kısaltma ve sembollerin kullanımı, zihinsel yükü azaltarak akış sırasında daha fazla içeriğe odaklanmayı sağlar. Bu yöntem, özellikle hızlı ilerleyen derslerde etkili not tutma teknikleri içinde öne çıkar. Kendinize özgü bir sembol dizisi oluşturmak, hem not alma teknikleri açısından süreklilik yaratır hem de tekrarları hızlandırır.

DÜZENLİ TEKRAR VE GÖZDEN GEÇİRME

Not alma teknikleri arasında bilgiyi uzun süre hafızada tutmanın güçlü yollarından biridir. Öğrenilenleri aktif biçimde gözden geçirmek ve düzenli tekrar döngüsü, etkili not alma yöntemleri ile oluşturulan bilgilerin zihne daha sağlam yerleşmesini sağlar. Önemli noktaları yeniden vurgulamak, eksik görünen kısımları tamamlamak ve notları daha sade bir hâle getirmek öğrenmeyi derinleştirir. 

RENK KODLAMASI VE GÖRSELLEŞTİRME

Not alma teknikleri arasında bilgiyi daha hızlı anlamayı ve akılda kalıcılığı artırmayı sağlayan en güçlü yöntemlerden biridir. Farklı renklerle başlıkları, önemli noktaları veya kavram ilişkilerini ayırmak zihnin bilgiyi kategorilere ayırmasını kolaylaştırır. Şemalar, oklar, kutular veya küçük çizimler eklemekse karmaşık bilgileri daha anlaşılır bir yapıya dönüştürür. Bu teknikler, öğrenme sürecini eğlenceli, verimli hâle getirir. 

KENDİ CÜMLELERİNLE YAZMA ALIŞKANLIĞI

Not tutarken bilgiyi kopyalamak yerine kişinin kendi sözcüklerini kullanarak not almasıdır. Bu eylem, duyulan veya okunan bilgiyi beyninizin aktif olarak işlemesini sağlar ve konunun gerçekten anlaşılıp anlaşılmadığını hemen gösterir. Bu yöntem, bilgiyi kısa süreli hafızadan uzun süreli hafızaya taşımayı kolaylaştırır ve tekrar yaparken notlarınız kişiye çok daha anlamlı gelir.

NOT ALIRKEN KAÇINILMASI GEREKEN HATALAR

Not alırken en sık yapılan hatalardan biri, bilgiyi olduğu gibi yazmaya çalışarak dikkati dağıtmaktır. Not alırken böyle hatalardan kaçınmak, not almanın niteliği açısından büyük önem taşır. Gereksiz ayrıntılar, etkili not tutma teknikleri uygulamasını zorlaştırır. Not alma şekilleri içinde sadeleştirme esastır. Düzenli başlıklar ve semboller ise not alma yöntemleri ile uyumu artırır.

SONUÇ: ETKİLİ NOT ALMA ALIŞKANLIĞI NASIL GELİŞTİRİLİR?

Sonuç olarak etkili not alma alışkanlığı, bireyin kendine uygun not alma şekilleri denemesiyle gelişir. Basit ve düzenli adımlar içeren not alma teknikleri, öğrenmeyi kolaylaştırır. Özet çıkarma ve sembol kullanımı gibi etkili not tutma teknikleri süreci hızlandırır. Tutarlı biçimde uygulanan not alma yöntemleri ise kalıcı başarı sağlar.